timarchus'a karşı

kolektif kitap yayını seks ve ceza'dan, gençlik yıllarında fahişelik yapmış bir adamın yıllar sonra bir mahkemede köşeye sıkıştırılışının hazin hikayesi söz konusu edildiği tadımlık bir bölüm. 

İyi bilinen bir vakada, gençliğinde fahişelik yapıp Atina toplumunun en üst tabakasına yükselmiş bir adamın geçmişi ancak on yıllar sonra mahkemeye yansımış ve harcanmasına neden olmuştur. Timarchus’a Karşı diye anılan davanın fuhuşla bir ilgisi yoktu. Timarchus’u suçlayan, daha önce ismini zikrettiğimiz Aeschines, spor salonunda bir “baş belası” olduğunu ve oğlanlar için kavga ettiğini canı gönülden kabul ediyordu. Ayrıca şahsen erkek fahişelikle de bir sorunu yoktu. Öte yandan Timarchus’un mahkemede aleyhinde konuşması hakkına sahip olmasına şiddetle itiraz ediyordu. Hukuk tarihinin önemli “yakalanma” olaylarından birinin görüldüğü büyük bir davada Aeschines, Timarchus’un geçmişte liman fahişeliği yaptığı dönemi koz olarak kullanarak davayı kazanacaktı. 

Davanın asıl konusu, Aeschines’in saldırgan bir yabancı güçle barış anlaşmasını müzakere ederken Atina’yı satıp satmadığıydı. MÖ 347’de Atina, Aeschines’le birlikte iki seçkin yurttaşını Makedonya Kralı II. Philip ile barış görüşmesi yapmak üzere gönderdi. Büyük İskender’in babası olan hiddetli kral daha iyi bir stratejik konumdaydı ve Atina’yı kendi aleyhine bir anlaşmaya zorluyordu. Anlaşma Atina’da kötü karşılandı ve diplomatların birbirlerini suçlamasına yol açtı. 

Sonuçta Atina’nın en kodaman şahsiyetlerinden bazıları arasında mahkemelerde sürtüşmeler yaşandı. Davacı Demosthenes, Aeschines’e saldırdı ama ona yönelttiği suçlamalar, halihazırda yüz tane yasa çıkarmış Timarchus’un itibarlı desteğini almasını gerektirecek kadar büyüktü. Timarchus ve Demosthenes, Aeschines’i ihanetle, yani Philip’ten rüşvet almakla suçladılar. Jürideki herkes mahkemedekilerin ününü biliyordu, dolayısıyla Aeschines’in konuyu, kendisine yöneltilen suçlamadan Timarchus’un seks geçmişine getirmesi büyük bir şaşkınlıkla karşılanmış olsa gerek.
Aeschines, davayı Timarchus’un aleyhine döndürmeyi başardı. Sadece birkaç saatlik konuşma hakkı olduğu için yirmi bin kelime­lik konuşmasını canhıraş bir hızla yaptı ve Timarchus’un gençliğin­de evden eve zıplayıp “gürbüz körpe bedenini” aç erkeklere ve hat­ta bir köleye nasıl sunduğunu ayrıntılarıyla jüriye anlattı. “Burada­ki hain ve sefil adam kendisini kirletmekten rahatsızlık duymamış,” diye gürledi Aeschines, “tek bir şey düşünmüştür: kendi iğrenç ar­zuları için [köleyi] maaş katibi yapmak; ne erdemi ne de onuru asla akima gelmemiştir.” Böylesine aciz bir adam, “bir kadının günah­larıyla kendini lekelemiş bir adam suretindeki yaratığa” dönüşme­ye bu kadar hevesli bir adam, ne hasmını ihanetle suçlayabilir ne de mahkemede yüzünü gösterebilirdi. 

Aeschines’i böylesine sert bir misillemede bulunmaya iten şey, ihanet suçlamasının ciddiyetiydi. Ayrıca şu hususu da düşünmüş ol­malıydı: Timarchus bu suçu yıllar önce işlediğinden, jüri meseleyi hafife alabilirdi. Sebep her ne olursa olsun, hasmını sadece geçmişte hata işlemekle değil, sonrasında da doğru bir şey yapma yetisinden mahrum kalmakla itham ediyordu. 

Stratejisi işe yaradı. Aeschines davayı kıl payı kazandı ve daha sonra Timarchus kendini astı. Bu tantana içinde, Atina’nın ger­çekten tehlikeli bir düşmana satılıp satılmadığı yönündeki kritik soru, muzır seksin revaçtaki çekiciliğine kurban edilerek en azın­dan bir süreliğine hasıraltı edildi. Tanınmış birinin seks yaşamı­nın ifşa edilerek siyasi hayatının bitirildiği son dava bu değildi el­bette ama Timarchus’a Karşı davası, kapsamı ve etkisi bakımından bir mihenk taşı olma niteliğini korumaktadır. Halkın gözü önünde yaşayan Timarchus gibi seçkin adamlar muhtemelen jüride oturan ortalama yurttaşa kıyasla daha sert davranış ölçütlerine tabi tutul­maktaydı. Keza yasalar, kendilerini para için “kadınsılaştıranları” veya bundan çok fazla zevk alıyor görünenleri sosyal hayattan ko­vuyordu. Timarchus’un hüsranı bütün Atinalılara ibretlik bir ders oldu.